Integracja sensoryczna (Terapia SI) jest to przetwarzanie wrażeń zmysłowych dokonywana przez mózg w celu wytworzenia reakcji przystosowawczej na wymagania otoczenia, procesem, w którym następuje organizacja docierających do naszego organizmu wrażeń, tak by mogły być wykorzystane w konkretnym, sukcesywnym działaniu.
Wrażenia te związane są z bodźcami sensorycznymi pochodzącymi z otaczającego nas środowiska oraz z naszego organizmu. Przetwarzane są w mózgu, który porządkuje te informacje, przekształca je, integruje z innymi odpowiednimi wrażeniami, tak by ostateczny rezultat tej aktywności był użyteczny, by stał się odpowiednią reakcją adaptacyjną. W tym procesie informacje płynące ze wszystkich zmysłów są przez mózg segregowane, rozpoznawane, interpretowane, łączone ze sobą i kojarzone z wcześniejszymi doświadczeniami. Adekwatna integracja sensoryczna jest podstawą prawidłowego rozwoju dziecka i to od niej są zależne takie procesy jak: koordynacja ruchowa, praksja, percepcja wzrokowa i słuchowa czy mowa. Nasze układy zmysłowe współdziałają ze sobą, wpływając na siebie i pomagając sobie wzajemnie w wykonywaniu zadań związanych z codziennym funkcjonowaniem. Zarówno niewielkie jak i poważne deficyty percepcyjnego układu zmysłowego mogą wpływać niekorzystnie na naukę szkolną, umiejętność zabawy, zdolności ruchowe czy mowę.
Metoda integracji sensorycznej wykorzystywana jest w pracy z dziećmi, u których zaobserwować można m.in. trudności w zakresie umiejętności ruchowych, umiejętności szkolnych, nadpobudliwości psychoruchowej, nadwrażliwości sensorycznej czy problemów z koncentracją i uwagą. Terapia SI najczęściej przebiega w formie zabawy. Poprzez utrzymywanie równowagi huśtanie się, balansowanie oraz zabawy z piłką. Podczas ćwiczeń układ nerwowy i mózg dziecka uczy się właściwego reagowania na bodźce płynące ze otoczenia jak również integracji bodźców płynących z różnych zmysłów. Jeżeli terapia prowadzona jest systematycznie przez terapeutę i oparta jest na wieloelementowej diagnozie, po niedługim czasie możemy spodziewać się pozytywnych efektów – znacznej poprawie ulega sprawność fizyczna dziecka, poprawienie jego funkcji słuchowych i wzrokowych funkcjonowanie emocjonalne jak również koncentracja i uwaga wyostrzają się.
Dla kogo SI? Kto powinien skorzystać z terapii integracji sensorycznej?
Terapia integracji sensorycznej jest przeznaczona dla dzieci, u których pojawiają się objawy zaburzeń w przetwarzaniu informacji zmysłowych płynących z otoczenia. W związku z tym zachowanie dziecka jest nieadekwatne z bodźcami płynącymi otoczenia. Kiedy występują zaburzenia w odbiorze i rozumieniu sygnałów pochodzących ze zmysłów, istnieje możliwość zaburzenia rozwoju, motorycznego, poznawczego jak również społecznego. Diagnoza funkcji sensorycznych zalecana jest dla dzieci zarówno w wieku przedszkolnym jak i szkolnym.
Zwykle skuteczna jest w leczeniu problemów takich jak:
- opóźniony rozwój motoryki dużej, np. dzieci mało sprawne ruchowo, mające kłopoty z bieganiem, postawą,
- opóźniony rozwój mowy,
- wzmożone lub obniżone napięcie mięśniowe,
- zaburzona samoobsługa, np. kłopoty z ubieraniem się, zapinaniem guzików, wiązaniem sznurowadeł,
- trudności w nabywaniu umiejętności szkolnych, tj. pisanie, czytanie, liczenie,
- zaburzenia równowagi: dziecko ciągle upada, chwieje się,
- nadruchliwość,
- spowolnienie ruchów dziecka,
- trudności z koncentracją uwagi,
- nadwrażliwość na bodźce dotykowe, np. czesanie, mycie się, noszenie butów,
- nieprawidłowe reakcje na ból,
- problemy emocjonalne.
Terapia integracji sensorycznej zalecana jest również dla dzieci z zaburzeniami lub chorobami:
- z problemami w uczeniu się,
- nadpobudliwość psychoruchowa (ADHD
- mózgowe porażenie dziecięce,
- alkoholowy zespół płodowy (FAS),
- autyzm,
- zespół Aspergera,
- choroby o podłożu genetycznym (np. zespół Downa, Reta),
- niepełnosprawnościami fizycznymi (np. dzieci niedowidzące i niedosłyszące),
- z zaburzeniami sprzężonymi,
- urodzonych przedwcześnie lub po terminie,
- z ciąży o wysokim ryzyku,
- urodzonych w czasie porodów powikłanych,
- po pobytach na oddziale intensywnej terapii,